Oskarżyciel posiłkowy uboczny i oskarżyciel posiłkowy subsydiarny

W postępowaniu sądowym pokrzywdzony może działać w charakterze oskarżyciela posiłkowego bądź oskarżyciela subsydiarnego.

 Oskarżycielem posiłkowym ubocznym może być pokrzywdzony, który po wniesieniu przez oskarżyciela publicznego do sądu aktu oskarżenia złoży oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Oświadczenie o działaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego należy złożyć na piśmie bądź ustanie do protokołu na rozprawie lub na posiedzeniu, nie później niż do czasu otwarcia przewodu sądowego tj. odczytania aktu oskarżenia.

Oskarżycielem subsydiarnym może być natomiast pokrzywdzony, który jest uprawniony do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia. Warunkiem umożliwiającym pokrzywdzonemu działanie w charakterze oskarżyciela subsydiarnego jest wniesienie przez pokrzywdzonego zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub umorzenia postępowania przygotowawczego, które musi zostać przez organ uwzględnione. Dopiero w przypadku ponownego wydania postanowienia o odmowie wszczęcie postępowania lub umorzenia postępowania przygotowawczego pokrzywdzony ma prawo do wniesienia samodzielnego aktu oskarżenia. Subsydiarny akt oskarżenia pokrzywdzony może wnieść w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia zawiadomienia o wydaniu postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego. Akt oskarżenia powinien zostać podpisany przez adwokata lub radcę prawnego.